BA BENAR A HARAM SO KA-TA’WEEL KO QURAN AGO HADITH (Part 1)

BA BENAR A HARAM SO KA-TA’WEEL KO QURAN AGO HADITH (Part 1)

Pakaiza:

Adn ko mga miyamakapangadi a pakararataan iran so ka-ta’weel ka kapangalin kon anan ko maana a Qur’an ago Hadith. Knaba kon galbk o mga Salaf so ka-ta’weel. Ba thito a marata ago bid’ah so ka-ta’weel?

Sembag:

So bebethowan sa Imaam o Ahlus Sunnah wal Jama’ah a thito a ped ko mga Salaf a kababantogan a Mujtahid ko mga Ulama sa donya, so Imaam Ahmad bin Hanbal (Rahimahullah) na miyosar sa ta’weel mismo ko katharo o Allah sa qur’an:

 روى البيهقي عن الحاكم، عن أبي عمرو بن السماك، عن حنبل، أن أحمد بن حنبل تأول قوله تعالى: وجاء ربك أنه جاء ثوابه، ثم قال البيهقي، وهذا إسناد لا غبار عليه

Maana:

Miyakapoon ko Hanbal bin Ishaaq a mataana so Imaam Ahmad bin Hanbal (Rahimahullah) na tiya'weel iyan so katharo o Allah sa qur’an:

و جاء ربك و الملك صفا صفا

(Maana: Miyakauma so Kadnan ka)

Sa aya ini-ta’weel iyanon na:

انه جاء ثوابه

(Maana: Aya miyakauma na so balas o Allah - kenaba mismo so Allah)

Phitaro o Imaam Ibn Katheer (Rahimahullah) ko Bidaayah wan Nihaayah a phitaro o Imaam Bayhaqi (Rahimahullah):

ﻭﻫﺬﺍ ﺇﺳﻨﺎﺩ ﻻ ﻏﺒﺎﺭ ﻋﻠﻴﻪ

(Gyanan a isnad na dadn a saninsaning iyan - maana Saheeh)

——————————————————

Thanodan:

Gyangkai a athar (thotol) mipantag ko ta’weel o Imaam Ahmad bin Hanbal (Rahimahullah) na tanto a mini awida akal o sabaad ko mga tao a pakararataan iran so ka-ta’weel. Mbarambarang a inismbag iran sangkanan a athar o Imaam Ahmad bin Hanbal (Rahimahullah) sa katii so katharo iran raks o smbag ami ko mga katharo iran:

1. PAGANAY A DAOWA IRAN

Dhaeef kon gyai a Athar ka kon a miyanotholon ko Imaam Ahmad bin Hanbal (Rahimahullah) na si Hanbal ibn Ishaaq (Rahimahullah):

Smbag san:

So kadadayuan a Muhaddith, so Imaam Bayhaqi (Rahimahullah) na phitaro iyan a da saninsaning iyan gyai a thotol maana Saheeh.

So Hanbal bin Ishaaq na morit ago t’ngd minsan (first cousin) o Imaam Ahmad bin Hanbal (Rahimahullah) ago skaniyan na Thiqah (Kasasarigan sa Hadith) ago Sadooq (tanto a kasasarigan) sa lagid o kiyaaloya ron o mga Muhaddithoon.

Gyangkanan a piyanothol o Hanbal bin Ishaaq (Rahimahullah) a Ta’weel o Imaam Ahmad bin Hanbal (Rahimahullah) na tiyarima o mga ala a Ulama a Hanaabilah lagid o Imaam Ibn 'Aqeel, Qaadi Abu Ya'la, Imaam Az-zaagooni, Haafiz Ibn Jawzi ago so Faqeeh ibn Hamdaan sa da iran pakambokhaga so thotol o Hanbal bin Ishaaq (Rahimahullah) sabap ko kababaloy nyan a kasasarigan sa thotol.

Imanto na ilayn tano so katharo o mga Muhaddithoon mipantag ko Hanbal bin Ishaaq (Rahimahullah)

1. Phitaro o Haafiz Baghdaadi (Rahimahullah):

ﻗﺎﻝ ﺍﻟﺤﺎﻓﻆ ﺍﻟﺒﻐﺪﺍﺩﻱ ﻓﻲ ﺗﺎﺭﻳﺨه ﺣﻨﺒﻞ ﺑﻦ ﺇﺳﺤﺎﻕ ﺑﻦ ﺣﻨﺒﻞ ﺑﻦ ﻫﻼﻝ ﺑﻦ ﺃﺳﺪ ﺃﺑﻮ ﻋﻠﻲ ﺍﻟﺸﻴﺒﺎﻧﻲ ﻭﻛﺎﻥ ﺛﻘﺔ ﺛﺒﺘﺎ

So Hanbal bin Ishaaq na Thiqah (tonganay a kasasarigan) ago Thabt (mabager i memory)

2. Phitaro o Haafiz Daaraqutni (Isa sekaniyan ko pinaka-istrikto a Muhaddith)

ﺍﻟﺪﺍﺭﻗﻄﻨﻲ ﻗﺎﻝ: ﺣﻨﺒﻞ ﺑﻦ ﺇﺳﺤﺎﻕ ﺑﻦ ﺣﻨﺒﻞ ﻛﺎﻥ ﺻﺪﻭﻗﺎ

So Hanbal bin Ishaaq na Sadooq (tanto a kasasarigan)

3. Phitaro o Imaam Dhahabi:

حنبل بن اسحاق الحافظ الثقة...كان يفهم و يحفظ

So Hanbal bin Ishaaq na Hafiz sa Hadith ago Kasasarigan, sasabotn iyan so hadith ago iplangag iyan

(Source: ilaya nyo so Tadhkiratul Huffaz o Imaam Dhahabi ago so Tareekhul Baghdaadi)

Note:

AYA MAANA NIYAN NA SAHEEH SO DI PANOTHOLN O HANBAL BIN ISHAAQ

2. IKADOWA A DAOWA IRAN:

Tharoon tano pen a Thiqah (kasasarigan) ago Sadooq so Hanbal bin Ishaaq (Rahimahullah) ogaid na so hadith na ghareeb ago miyag-infiraad (skaniyan bo) i miyanotholon a miyosar sa ta’weel so Imaam Ahmad bin Hanbal (Rahimahullah)

Smbag:

Tanto ini a malobay a katharo, bapira pira i hadith a isa isa a Muhaddith a miyanotholon na biyaloy a Saheeh o mga Muhaddithoon?

Aya dn a ibarat iyan na so lumalangkap a Hadith o Umar (RadhiyAllaho anho) a phitaro iyan a miyan’g iyan so Rasulollah (sallallaho ‘alayhi wa sallam) a gii nyan tharoon:

انما الاعمال بالنسات

(Innamal a’malo bin niyyat)

THANODAN:

1. Miyakadakdakl a Sahabah o Nabi sallallaho ‘alayhi wa sallam ogaid na aya bo a miyanothol sangkanan a hadith na so Umar (RadhiyAllaho anho)
2. Madakl a morit ago ginawai o Umar (RadhiyAllaho anho) a Tabieen ogaid aya bo a miyakaneg sangkanan ko Umar (RadhiyAllaho anho) na so Alqamah ibn Waqqas al-Laythi
3. Aya bo mambo a miyakaneg ron ko Alqamah ibn Waqqas al-Laythi na so Muhammad bin Ibrahem at-Taymee
4. Go aya bo mambo a miyakaneg ron ko Alqamah ibn Waqqas al-Laythi na so Yahya ibn Sa’eed Al-Ansaari
5. So Yahya ibn Sa’eed Al-Ansaari i miyakalangkap sangkanan a hadith taman sa miyakauma ko mga Muhaddith sa sihaah sittah lagid o Imaam Bukhari ago Muslim. Miyapanothol a aya kadakl a piyanotholan san o Yahya ibn Sa’eed al-Ansaari na miniraot sa nem gatos (600) a Muhaddithoon.

Ilayaniyo ka gyanan a hadith na Ghareeb lagid o thotol o Hanbal bin Ishaaq ko Ta’weel o Imaam Ahmad bin Hanbal. Makinpen ghareeb sekaniyan ogaid  na SAHEEH sabap sa aya mga miyamanotholon na mga kasasarigan a Muhaddithoon.

NOTE:

Aya bo miyamaka-Dha’eef sangkanan a ta’weel o Imaam Ahmad bin Hanbal (Rahimahullah) na so bo so ridoway o Ta’weel. Ogaid na aya pakaiza na adn mangaday a daleel iran sa kaphamaka-dha’eef iran sangkanan a thotol? Pagosaya iran opama ka siran i bnar.

NOTE:

Adn pen a mga ped a daowa iran a salakaw san ogaid  na so den so matao mamimikiran na katawan iran a gyangkoto a mga tao na ba iran bidn pakarrgni a ginawa iran sa khipag-explain iran ko mga daowa iran ogaid na margn matarima sabap aa Saheeh ago Thaabit so Ta’weel o Imaam Ahmad bin Hanbal (Rahimahullah)

WALLAHO A’LAM